W poniższej publikacji przedstawiÄ™ i pomogÄ™ Ci zrozumieć, w jaki sposób przeprowadza siÄ™ wycenÄ™ przedsiÄ™biorstwa / startupu. W ramach prowadzonej dziaÅ‚alnoÅ›ci dostarczam praktyczne narzÄ™dzia umożliwiajÄ…ce wycenÄ™ biznesu, w tym m.in. startupów na wczesnym etapie ich rozwoju, dopasowujÄ…c model finansowy w excelu do specyfiki biznesu oraz metodÄ™ wyceny do modelu biznesowego. DziÄ™ki prowadzonym przeze mnie uzupeÅ‚niajÄ…cym konsultacjom dowiesz siÄ™, w jaki sposób korzystać z modelu finansowego w excelu oraz jak powstaje wycena przedsiÄ™biorstwa / startupu – metoda DCF (Discounted Cash Flow), metoda mnożnikowa, oraz w jaki sposób przeprowadzić wycenÄ™ startupu, które nie generuje jeszcze przychodów.

Przykład - wycena firmy

Pod poniższym linkiem przedstawiłem przykładowy model finansowy, którego efektem jest wycena przedsiębiorstwa:

Znajduje się w nim m.in.: prognoza rachunku zysków i start wycena przedsiębiorstwa / startupu metodą DCF, sposób oszacowania zapotrzebowania na finansowanie, analiza opłacalności inwestycji, wyliczenie stopy zwrotu z inwestycji  IRR oraz okresu zwrotu z inwestycji. Podstawą do przygotowania powyższych analiz jest prognoza finansowa (prognoza rachunku zysków i strat, bilansu oraz rachunku przepływów pieniężnych biznesu).
Wycena firmy, wycena przedsiębiorstwa, wycena startupu, modelowanie finansowe, prognoza finansowa, excel, prognozowanie finansowe, pozyskanie finansowania.
Ocena publikacji

3.00 avg. rating (72% score) - 2 votes

Jakie są cele wyceny przedsiębiorstwa?

Wycena przedsiębiorstwa / startupu wykonywana jest najczęściej przed podjęciem decyzji o pozyskaniu finansowania od Inwestorów, jako analiza będąca podstawą do określenia udziałów założycieli startupu oraz jako informacja poprzedzająca zakup biznesu / startupu. Często przeprowadza się ją też, gdy planowane jest przeprowadzenie postępowania układowego, upadłościowego lub likwidacyjnego czy w czasie podziału, lub łączenia przedsiębiorstw. Wycena ma też duże znaczenie, gdy firma stara się o kredyt lub ustalane jest ubezpieczenie czy wypłacane odszkodowanie. Weryfikacja podatkowa to kolejny powód dla którego wykonywana jest wycena przedsiębiorstwa.
Jak widać w powyższych przykładach, cele takiej wyceny mogą być zróżnicowane i nie zawsze wiążą się wyłącznie z pozyskaniem finansowania.

Czym jest wycena firmy?

Najprościej odpowiadając jest to zespół czynności i analiz, których celem jest ustalenie wyceny przedsiębiorstwa, którym jesteśmy zainteresowani lub, w którego działalność jesteśmy zaangażowani.
Mogę rozdzielić metody wyceny przedsiębiorstwa / stratupu na:
  1. Metody majÄ…tkowe
  2. Metody dochodowe
  3. Metody porównawcze
Poniżej przedstawiłem opis i wyjaśnienie poszczególnych metod.

1. Metody majÄ…tkowe

W tym przypadku wycena przedsiębiorstwa jest wyliczana na podstawie szacowanej wartości jego majątku. Zakładamy, że wartość przedsiębiorstwa jest jednoznaczna z wartością netto tego majątku. Wartość netto tutaj stanowi majątek przedsiębiorstwa pomniejszony o sumę jego zobowiązań.
Mogę wyróżnić trzy rodzaje wycen metodą majątkową:
  • Metoda ksiÄ™gowa– przyjmuje siÄ™ dla przedsiÄ™biorstw, które kontynuujÄ… swoja dziaÅ‚alność,
  • Metoda odtworzeniowa – przyjmuje siÄ™ dla przedsiÄ™biorstw, które kontynuujÄ… swoja dziaÅ‚alność,
  • Metoda likwidacyjna – stosowana dla przedsiÄ™biorstw, które sÄ… lub bÄ™dÄ… w stanie likwidacji.
Główną zaletą wyboru metod majątkowych podczas wyceny przedsiębiorstw jest łatwość i prostota obliczeń oraz możliwość odwołania się do bilansów, inwentaryzacji czy sprawozdań finansowanych danej firmy. Pozwala to uniknąć subiektywnego podejścia do oceny wartości przedsięwzięcia oraz daje możliwość porównania wartości składników majątkowych przedsiębiorstwa do cen transakcji czy ofert rynkowych porównywalnych produktów, czy usług.

2. Metody dochodowe

Są one najczęściej stosowanymi metodami do wyceny przedsiębiorstw i według mojej oceny oraz Inwestorów, z którymi współpracuję, najlepiej odzwierciedlają rzeczywistą wartość danego biznesu, zarówno w przypadku startupów, jak i firmy z dłuższym stażem rynkowym. Wycena przedsiębiorstwa według metod dochodowych wynika ze zdolności biznesu do generowania nadwyżek przepływów pieniężnych w przyszłości. Z perspektywy Inwestora wybrana firma jest warta tyle, co wartość przewidywanych nadwyżek finansowych jakie zostaną wypracowane przez dany biznes.
Pośród metod dochodowych wyceny przedsiębiorstwa / startupu wyróżniam ich następujące rodzaje:
  • Metoda zdyskontowanych zysków – czyli suma zdyskontowanych zysków. Tutaj zakÅ‚ada siÄ™, że stopa wzrostu jest staÅ‚a, a przedsiÄ™biorstwo ma możliwość nieograniczonego czasu funkcjonowania na rynku.
  • Metoda zdyskontowanych dywidend – czyli suma zdyskontowanych dywidend. Tutaj zakÅ‚ada siÄ™ stopÄ™ wzrostu dywidend w poszczególnych okresach czasu. Chyba że zdecydujemy siÄ™ na wykorzystanie uproszczonego modelu wyceny firmy. Wtedy zaÅ‚ożymy, że stopa wzrostu dywidendy jest staÅ‚a przy nieskoÅ„czonej liczbie lat.
  • Metoda DCF – w tym modelu wycena firmy opera siÄ™ na zdyskontowanych na dzieÅ„ przygotowania wyceny przyszÅ‚ych wolnych przepÅ‚ywów pieniężnych, czyli gotówki jaka wypracuje biznes w kolejnych okresach funkcjonowania na rynku. PodstawÄ… do zrealizowania tego rodzaju wyceny przedsiÄ™biorstwa jest prognoza finansowa biznesu / startupu w minimum dwu letnim horyzoncie czasu. W tej metodzie finalna wycena startupu / przedsiÄ™biorstwa jest w dużym stopniu uzależniony od przyjÄ™tej stopy dyskonta, która może zostać przyjÄ™ta na poziomie oczekiwanej stopy zwrotu, Å›rednioważonego koszt kapitaÅ‚u (WACC – obliczajÄ…c ten wskaźnik, należy ustalić wagÄ™ kapitaÅ‚u wÅ‚asnego i obcego na podstawie ich wartoÅ›ci rynkowych) lub jako stopa skÅ‚adajÄ…ca siÄ™ z sumy zmiennych: poziomu inflacji, stopy referencyjnej oraz premii za ryzyko.
Metoda DCF pozwala odpowiedzieć na pytanie jaka jest wycena startupu / przedsiębiorstwa na podstawie oceny kluczowych dla Inwestorów parametrów:
  • oczekiwanej korzyÅ›ci,
  • oraz oszacowanemu ryzyku.
Co więcej, ta metoda daje wyraźniejszy pogląd na możliwe do osiągnięcia w przyszłości dochody bądź ewentualne straty wygenerowane przez analizowany biznes. Pozwala to też przedstawić realistyczne oczekiwania, co do dochodów, które firma mogłaby osiągnąć przy założonym stopniu ryzyka.
Metoda DCF ma nieograniczony zakres stosowania i jest najbardziej uniwersalną z przedstawionych w tym wpisie metod. Jednak trudność może sprawiać skomplikowana procedura obliczeniowa, która wymaga stosowania rozbudowanego arkusza kalkulacyjnego z powiązanymi ze sobą formułami. Przez to, gdy w wyliczeniach pojawia się błąd, jest on trudny do wykrycia i może rzutować na błędny obraz ostatecznej wyceny firmy. Wadą tej metody jest też duży subiektywizm przy szacowaniu wzrostów przepływów pieniężnych po okresie szczegółowej prognozy oraz brak dokładnych wytycznych w kontekście szacowania kapitału własnego.
Metoda DCF jest najczęściej wykorzystywaną metodą wyceny biznesu przez Inwestorów. Na jej podstawie prowadzone są negocjacje umowy inwestycyjnej. Podstawą do  przygotowania wyceny metodą DCF jest model finansowy, odzwierciedlający z iście snajperską precyzją specyfikę biznesu w arkuszach excela.  
Na bazie własnego doświadczenia w przygotowywaniu takich analiz jak wycena przedsiębiorstwa / startupu mogę dodać, że im bardziej szczegółowy i dopasowany do specyfiki biznesu jest model finansowy w excelu, tym większą stanowi wartości nie tylko w kontekście skutecznego pozyskania finansowania, ale również narzędzia wykorzystywanego jako podstawa do podejmowania decyzji w biznesie.

3. Metody porównawcze

W tym wypadku wycena przedsiębiorstwa / startupu przeprowadza jest na podstawie porównania do wycenionych spółek obecnych na rynku kapitałowym lub tych które udostępniły swoje szczegółowe dane. Na tej podstawie ustalana jest wartość wybranej firmy.
Ogólny wzór, który określa wartość przedsiębiorstwa dla metody porównawczej, wygląda następująco:
WP=WE⋅M WP=WE⋅M
gdzie:
WP – wycena przedsiębiorstwa
WE – wielkość ekonomiczna
M – mnożnik
Główną metodą klasyfikacji metod porównawczych jest stosowany rodzaj mnożnika, a całą wycenę należy rozpocząć od wyboru adekwatnych do biznesu spółek notowanych na regulowanym rynku kapitałowym, które będę stanowiły bazę porównawczą.
Najważniejsze zmienne, które są wybierane do porównania to:
  • Sprzedaż – wyrażona, jako przychód netto ze sprzedaży okreÅ›lony wedÅ‚ug rachunku zysków i strat.
MN S =P⋅n / S

gdzie:
MNS – mnożnik, gdy wykorzystano sprzedaż jako parametr
P – cena akcji
n – ilość akcji
S – przychody ze sprzedaży
  • MajÄ…tek – wartość aktywów przedsiÄ™biorstwa, która jest pomniejszona o zobowiÄ…zania.
  • Zysk – wyrażony poprzez zysk netto na podstawie rachunku zysków i strat lub EBITDA, czyli zysk z dziaÅ‚alnoÅ›ci operacyjnej powiÄ™kszony o amortyzacjÄ™.
MN E =P⋅n / EBITDA

gdzie:
MNE – mnożnik, gdy użyto EBITDA, jako parametru
P – cena akcji
n – ilość akcji
EBITDA = EBIT + amortyzacja
Metody porównawcze dają możliwość przeprowadzenia prostszych obliczeń niż metoda DCF. Odwołują się do bieżących wartości rynkowych, a dane potrzebne do wyceny są ogólnodostępne i łatwe do pozyskania. Pozwalają uniknąć subiektywnych prognoz wartości i opierają się na określeniu wyceny przedsiębiorstwa / startupu na podstawie odpowiednich transakcji. Jednak musimy wziąć poprawkę na to, że dostępne dane księgowe są zagrożone manipulacjami, co może fałszować obraz wyceny. Ten sam problem dotyczy subiektywizmu w wyborze wskaźników i wybieranych danych do przeprowadzenia wyceny.

Wycena przedsiębiorstwa - elementy składowe

Kolejne elementy, które wymagają uwagi przy przeprowadzaniu wycen przedsiębiorstw / startupów to:
  • Mikrootoczenie – czyli wszystkie inne przedsiÄ™biorstwa, które majÄ… powiÄ…zania wynikajÄ…ce z dziaÅ‚alnoÅ›ci konkurencyjnej lub współpracy z firmÄ…. Zachodzi tutaj zjawisko sprzężenia zwrotnego, które jest widoczne np. we wzroÅ›cie lub spadku cen produktów czy usÅ‚ug, co rzutuje na wartość caÅ‚ego biznesu oraz prognozowane zyski i ryzyko.
  • Analiza rynku – inaczej oceny sektora rynku, w który przedsiÄ™biorstwo prowadzi dziaÅ‚alność. Jako kryterium warto przyjąć planowany caÅ‚kowity wzrost wartoÅ›ci sprzedaży uczestników danego sektora. ProwadzÄ…c analizÄ™ rynku, należy okreÅ›lić obecnÄ… wartość sprzedaży oraz potencjaÅ‚ jej wzrostu w kolejnych okresach. Obecna sprzedaż jest wyliczana na podstawie sumy uzyskanej wartoÅ›ci sprzedaży uczestników sektora. DziÄ™ki temu można ocenić stan, w jakim znajduje siÄ™ rynek w analizowanym momencie. PotencjaÅ‚ rynku może zostać wyznaczony na podstawie analizy poziomu sprzedaży w ostatnich latach, na podstawie której szacowana jest dynamika wzrostu wartoÅ›ci rynku w najbliższej przyszÅ‚oÅ›ci. Czynniki, jakie należy dodatkowo uwzglÄ™dnić to stopieÅ„ koncentracji uczestników sektora, elastyczność cenowa popytu, dojrzaÅ‚ość, wykorzystanie technologii, przywiÄ…zanie konsumentów do marki, obecność wolnych nisz rynkowych, dostÄ™p do sektora oraz wymagania klientów.
  • Sytuacja finansowa – pomiar wielkoÅ›ci ekonomicznych, które przedstawiajÄ… stan majÄ…tkowo- kapitaÅ‚owy, wyniki finansowe oraz sytuacjÄ™ finansowÄ… firmy. Analiza finansowa pozwala ocenić obecnÄ… kondycjÄ™ finansowÄ… biznesu. ŹródÅ‚em danych do analizy finansowej stanowi sprawozdanie finansowe przedsiÄ™biorstwa, czyli bilans, rachunek zysków i strat, rachunek przepÅ‚ywów pieniężnych oraz zestawienie zmian w kapitale wÅ‚asnym. Podczas sporzÄ…dzania analizy finansowej należy szczególnÄ… uwagÄ™ zwrócić na: dynamikÄ™ przychodów, kosztów, wyniku netto oraz dokonać wielopÅ‚aszczyznowej analizy rentownoÅ›ci, efektywnoÅ›ci gospodarowania majÄ…tkiem, pÅ‚ynnoÅ›ci finansowej oraz sytuacji majÄ…tkowej. NastÄ™pnym etapem pracy nad wycenÄ… jest prognoza finansowa.
  • Zasoby materialne – ich analiza wymaga podziaÅ‚u na odpowiednie kryteria, okreÅ›leniu ich zasobów, stanu, struktury, mocnych stron i zapotrzebowania.
  • Zasoby niematerialny – w tym przypadku wycena ksiÄ™gowa może znacznie różnić siÄ™ od wyceny rynkowej, a część aktywów niematerialnych może nawet nie pojawić siÄ™ w takim zestawieniu. Jednak czÄ™sto stanowiÄ… one bardzo mocno o sile i pozycji biznesu. Należą do nich np. patenty, bazy klientów, oprogramowania czy opracowane technologie, odpowiedni dobór dostawców, wykwalifikowany personel, znaki towarowe, nazwy handlowe, czy nawet wartoÅ›ci i kultura danego przedsiÄ™biorstwa.
  • Marketing – mix – czyli analiza tego, jak przedsiÄ™biorstwo radzi sobie w ujÄ™ciu: produkt-cena-dystrybucja-promocja i realizuje zamierzone cele. Kontrolowanie tych czterech elementów pozwala w aktywny sposób dotrzeć do potencjalnych klientów i wpÅ‚ywa na jego pozycjÄ™ rynkowÄ…. Elementy marketingu-mix sÄ… ze sobÄ… powiÄ…zane i np. zmiana w obszarze ceny produktu może wpÅ‚ynąć na potrzebÄ™ zmiany pozycjonowania produktu i jego promocjÄ™ oraz kanałów dystrybucji czy formy obsÅ‚ugi klienta.
  • Modelowanie finansowe – efektem jest prognoza finansowa w excelu zawierajÄ…ca prognozowany rachunek zysków i start, bilans, rachunek przepÅ‚ywów pieniężnych biznesu z wykorzystaniem wskaźników pÅ‚ynnoÅ›ci (wskaźnik cyklu należnoÅ›ci, wskaźnik cyklu zapasów, wskaźnik cyklu zobowiÄ…zaÅ„). Poza wymienionymi elementami wspólnymi dla każdego biznesu, kluczowe jest przedstawienie w modelu finansowym strony przychodowej i kosztowej biznesu oraz zmiennych majÄ…cych wpÅ‚yw na ich poziom. Bez wÄ…tpienia jest to jedna z bardziej zÅ‚ożonych części wyceny biznesu, wymagajÄ…ca interdyscyplinarnej wiedzy z zakresu finansów przedsiÄ™biorstw, podatków, analizy wskaźnikowej, controllingu, znajomoÅ›ci zÅ‚ożonych formuÅ‚ oraz funkcji excela.
Mam nadzieję, że w tym wpisie udało mi się przedstawić w sposób zrozumiały złożone zadanie jakim jest wycena  startupu / przedsiębiorstwa. Jaki widać, jest to dość złożone zagadnienie, więc w razie pytań, czy niejasności zachęcam do kontaktu.
Ocena publikacji

3.00 avg. rating (72% score) - 2 votes

Więcej wartościowej treści

Loading...